Мирсәй Әмир. Биобиблиографик белешмәлек
Чыганак: http://tazbash.ru/foto/category/7-portraits
2017 нче елның 6 нчы гыйнварында күренекле татар язучысы, драматург, прозаик, публицист, җәмәгать эшлеклесе, Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе, Г. Тукай исемендәге дәүләт бүләге иясе Мирсәй Әмирнең (Мирсаяф Мәсәлим улы Әмиров) тууына 110 ел тулды.
Мирсәй Әмир татар совет әдәбияты үсешенә зур өлеш керткән каләм иясе. Казан сәнгать техникумында укыган чорда ук – узган гасырның егерменче еллары ахырында, аның матбугатта беренче хикәяләре дөнья күрә. Ә 1929 нче елда аерым китап булып «Пар күгәрчен» исемле хикәяләр җыентыгы басылып чыга. 1933 нче елларда – колхозлашу хәрәкәтенең башланган чорында авылдагы сыйнфый көрәшне яктырткан «Безнең авыл кешесе» повестен, 1935 нче елда шул ук темага багышланган «Агыйдел» исемле атаклы әсәрен яза. Бу повесть тиз арада укучыларның тирән мәхәббәтен яулап ала. Җитмешенче еллларда, М. Әмир «Агыйдел» повестен пьеса итеп тә эшли, һәм шул пьеса өчен язучы 1974 елда Татарстан Республикасының Г. Тукай исемендәге Дәүләт премиясенә лаек була.
Төрле елларда иҗат ителгән «Ялантау кешеләре», «Саф күңел» романнары, автобиографик материалларга нигезләнгән «Без бәләкәй чакларда», «Үсә төшкәч», «Казан» дигән повестьлары, балалар өчен язылган әсәрләре, күпсанлы публицистик һәм әдәби тәнкыйть мәкаләләре һәм тәрҗемә әсәрләре дә Мирсәй Әмир иҗатында аерым урын билиләр.
Тәкъдим ителә торган биобиблиографик белешмәлек әлеге юбилейга багышлап төзелде. Белешмәлек 7 бүлекне үз эченә ала. Биредә М. Әмирнең тәрҗемәи хәлен, тормыш юлы һәм иҗатын яктырткан материаллар белән танышырга була. Язучының Интернет челтәрендә булган фотоларына сылтамалар табарга мөмкин. Шулай ук белешмәлектә М. Әмирнең кайбер әсәрләре, аңа багышланган сценарийлар, методик материаллар да урын алды. Библиография бүлегендә М. Әмирнең аерым басма булып басылып чыккан китаплары, җыентыкларда һәм вакытлы матбугатта басылган әсәрләре, тормышына һәм иҗатына караган аерым басмалар, җыентыкларда урын алган хезмәтләр, аның турында вакытлы матбугат битләрендә дөнья күргән мәкаләләр исемлеге белән дә танышырга була. Исемлек кире хронологик тәртиптә бирелде. Соңыннан М. Әмиргә багышланган Интернеттагы сайтларга сылтамалар китерелде.
Белешмәлек татар һәм рус телләрендә төзелде.
Тәрҗемәи хәле
Тормыш юлы һәм иҗаты турында
- Әмир Мирсәй
- Мәхәббәт барыбер көчлерәк
- Мирсәй Әмир (1906-1980)
- Мирсәй Әмир (1907-1980)
- Мирсәй Әмир өчтомлыгына кереш сүз (Флүн Мусин)
- М. Әмирнең «Агыйдел» повестена рецензия
- Репрессияләнгән язучылар. Мирсәй Әмир. Мирсәй Әмирнең тормыш юлы һәм иҗаты (1907-1980)
Фотоархив
- «Милләттәшләр»
- Татар Колмаеры авылы
- «Гасырлар авазы – Эхо веков»
- Art16.ru - Культура и Искусство в Татарстане
Видеоязмалар
- Гөлшаян/ Гульшаян (Драматург - Мирсай Амир, режиссер - Рашид Загидуллин)
- «Миңлекамал» (12+)
- Миңлекамал 1957 ЕЛ (Автор М.Амир, режиссер Х.Уразиков. Актерлар: Х.Сәлимҗанов, В.Минкина)
- Мирсәй Әмир Тормыш җыры
- Шаян Гөлшаян
Аудиоязмалар
- Әдәбиятыбыз сәхифәләре (17.01.22). Мирсәй Әмир. «Мөстәкыйм карт йокысы»
- Театр — микрофон алдында (20.12.20). Мирсәй Әмир. «Тормыш җыры» (Актаныш районы Богады авылы үзешчәннәре спектакле. Спектакль магнитофон тасмасына 1984 елда язып алынган)
Мирсәй Әмир әсәрләре
- Без бәләкәй чакларда
- Җан көеге
- М. Әмир. Мөстәкыйм карт йокысы
- Татар җырлары текстлары. М. Әмир
- Җырлар
- Әңгәмәләр
- Г.Ираһимов гүзәл тойгылар уятучы әдип («Казан утлары» журналы редакциясе биргән сорауларга җаваплар)
Мирсәй Әмиргә багышланган сценарийлар, методик материаллар
- Бәхетле очрак (уен-ярыш)
- Мирсәй Әмирнең «Агыйдел» повесте
- Сәяхәттә – затлы ирләр, алда – Мирсәй Әмирләр (Әдәби кичә)
Мирсәй Әмирнең тууына 115 ел
- Мәшһүр прозаик, драматург, публицист һәм җәмәгать эшлеклесе Мирсәй Әмирнең тууына 115 ел тулу уңаеннан Иске Кәшер авыл китапханәсендә аның иҗатына багышланган «Саф күңелле Мирсәй Әмир» исемле күргәзмә ясап куелды һәм укучыларга тәкъдим ителде.
- Язучы, драматург һәм публицист Мирсәй Әмирнең тууына 115 ел (1907-1980)
Библиография
- М. Әмир әсәрләре
- М. Әмирнең тормышы һәм иҗаты турында
- М. Әмиргә багышланган Интернеттагы сайтларга сылтамалар (рус телендә)
Соңгы яңарту: 2022 елның 7 апреле, 13:33